De Staafkerken in Noorwegen
De staafkerken zijn de belangrijkste voorbeelden van de Europese middeleeuwse architectuur als we kijken naar houten constructies.
De meeste staafkerken die in de Middeleeuwen in Noorwegen werden gebouwd, waren staafkerken. Hout was toen het natuurlijke bouwmateriaal – en is dat nog steeds – de Noren wonen nog steeds het liefst in houten huizen. In de Vikingtijd ontwikkelde de scheepsbouw de techniek van het bouwen in hout tot een kunst. Dit bereikte zijn hoogtepunt in de staafkerken. De staafkerken zijn de belangrijkste bijdrage van Noorwegen aan de Europese architectuur.
Het christendom werd rond het jaar 1000 in Noorwegen geïntroduceerd. Een eeuw later moeten er minstens 750 staafkerken in het land zijn geweest. Vandaag zijn er ongeveer 30 terug. Het is bijna niet te geloven dat er zoveel bewaard is gebleven. Andere landen in Noord-Europa hadden in de Middeleeuwen ook houten kerken. Van hen is er niemand meer over. Daarom worden de Noorse staafkerken bewaakt als de unieke herinnering die zij zijn aan de architectuur van gisteren.
Betwiste Oorsprong
Er zijn vele soorten staafkerken, maar ze hebben allemaal gemeen dat ze een geraamte of raamwerk van hout hebben met op dorpels staande planken voor de muren. Deze muren staan bekend als duigenmuren. De oorspronkelijke staafkerk had bijna een vierkante plattegrond. Uiteindelijk werd het langgerekter, en kreeg je een type kerk met een middenschip tussen twee rijen zuilen en daarbuiten zijbeuken.
Over de oorsprong van de staafkerken lopen de meningen uiteen. Sommigen geloven dat ze Engelse kerken als voorbeeld hebben. Anderen stellen dat de staafkerken zo kenmerkend zijn dat zij moeten samenhangen met oudere Noorse bouwtradities, en gaan ervan uit dat de staafkerken een aanpassing zijn van de oude heidense tempels aan de eisen van het christendom. Iedereen lijkt het erover eens te zijn dat de staafkerken uiteindelijk impulsen kregen van de Europese kerkarchitectuur, en benadrukt het verband tussen de driebeukige Noorse staafkerk en de romaanse stenen basiliek.
Ook de versieringen, het houtsnijwerk in portalen, zuilen en muren, worden in deze discussie betrokken. De decoratieve dierversieringen in de oudste kerken moeten volgens iemand voorchristelijke wortels hebben. Later vervangen door de Romaanse motieven en het klassieke staafvormige kerkportaal met zijn dooreengevlochten ontwerpen van wijnranken en draken
