Noorse rat

Lingoda

De Noorse rat is een van de kleine maar opmerkelijke dieren die deel uitmaken van de Noorse fauna. Noorwegen is waarschijnlijk vooral bekend om zijn ijsberen die als een kolos over de ijskappen en bossen in het land zweven. Hoe klein de Noorse rat ook is, er is zoveel bijzonders en de moeite waard om over te leren.

De Noorse rat wordt wetenschappelijk Rattus norvegicus genoemd. Hij heeft een roggebruin lichaam, een witachtige onderbroek en een lange geschubde staart in de buurt van huizen of schuren. Hij heeft een lichaam en een koplengte van ongeveer 28 cm en weegt tussen 140g en 500g. Men denkt dat de rat oorspronkelijk uit China komt, maar hij heeft zich verspreid naar alle delen van de wereld behalve Antarctica.

Levensgeschiedenis van de Noorse rat

Ondanks zijn naam komt de Noorse rat waarschijnlijk uit China, Azië. De rat week ongeveer 620 tot 644 duizend jaar geleden af van de zustersoort Rattus nitidus (Himalaya veldrat) en er zijn enkele overblijfselen van Rattus norvegicus gevonden in Sichuan-Guizhou, een Chinese provincie.

Rattus norvegicus dankt zijn naam aan de Noorse rat omdat hij rond de18e eeuw vanuit Noorwegen naar Engeland zou zijn gemigreerd. Toch is de soort van oorsprong uit China via Rusland. Bovendien zijn er verschillende overblijfselen van de rat gevonden op archeologische vindplaatsen uit de14e eeuw, waardoor mensen geloven dat de rat misschien de Europese natie vroeger heeft geremd. Rattus norvegicus bereikte Noord-Amerika tussen 1750 en 1775.

Kenmerken van de Noorse rat

In vergelijking met andere ratten, zoals dakratten die bekwame klimmers zijn, zijn de Noorse ratten geen klimmers, en dit zorgt ervoor dat ze de kelderruimten afremmen. Ze zijn ook zwaarder. De Noorse ratten zijn uniek omdat ze aan voorwerpen knagen en ziektes overbrengen via urine, vlooien, mijten in de vacht en uitwerpselen.

1. Gedrag en zintuigen

De bruine rat is een nachtdier. Hij houdt ervan om in kleine, afgesloten, donkere ruimtes te zijn en vermijdt om in goed verlichte of open ruimtes te bewegen. De rat beweegt op vier ledematen met de snorharen en vacht in contact met grote voorwerpen en muren. Hij kan ook zwemmen, duiken en springen.

Uniek aan de Noorse ratten is dat ze slecht zien en gevoelig zijn voor scherp licht. De rat heeft ook dichromatisch kleurenzicht, wat mogelijk is door de twee klassen kegelcellen in het netvlies. De Noorse ratten kunnen geluiden waarnemen tussen ongeveer 0,2-80KHZ.

2. Voortplanting

De geslachtsrijpheid van de Noorse rat is ongeveer 11 weken, hun draagtijd is 21-24 dagen en ze krijgen ongeveer 7 tot 8 pups. Net zoals mensen een schuilplaats hebben, zorgen de vrouwtjesratten ervoor dat ze een nest bouwen voordat ze bevallen, omdat de jongen meestal blind en naakt geboren worden en volledig afhankelijk zijn van de moeder. De jonge ratten beginnen na 14 dagen na de geboorte het nest te verlaten en vast voedsel te eten.

3. Sociaal gedrag

De Noorse ratten leven in groepen en ontwikkelen sociale relaties. Onder gunstige omstandigheden vestigen ze kolonies van honderd individuen. De kolonies bestaan uit groepen met een volwassen merk, enkele vrouwtjes en de jongen. De groepen houden verder bepaalde gebieden af die territoria worden genoemd en die worden gemarkeerd en afgebakend met geurhints.

De mannetjes hebben de verantwoordelijkheid om hun territorium te verdedigen tegen indringers van andere groepen. De sociale agressie van de mannetjes neemt toe naarmate ze meer met de vrouwtjes samenleven. Wanneer de individuele Noorse ratten elkaar ontmoeten, onderzoeken ze zichzelf grondig en vertrouwen ze op seks om voeding, reproductieve status, gezondheid, leeftijd en geslacht te detecteren. Als een van de ratten wordt herkend als niet behorend tot de groep, kan hij worden aangevallen, waardoor hij zich terugtrekt uit dat territorium.

4. Communicatie

De Noorse ratten kunnen ultrasone geluiden maken. De jonge ratten gebruiken verschillende soorten ultrasone kreten om moederlijk zoekgedrag uit te lokken en te sturen. Ook al produceren de pups echo’s als ze zeven dagen oud zijn in de buurt van andere ratten, als ze 14 dagen oud zijn verminderen ze de productie van echo’s als een manier om zichzelf te verdedigen.

5. Tjilpend

In sommige gevallen zenden de Noorse ratten een ultrasone, hoogfrequente, korte en sociaal geïnduceerde vocalisatie uit tijdens tuimelen en ruw spel voor het paren of wanneer ze gekieteld worden. De vocalisatie is meestal gekoppeld aan lachen of het verwachten van iets dat belonend is. Bovendien is tsjilpen normaal gesproken gekoppeld aan sociale binding en positieve emotionele gevoelens. Naarmate ze ouder worden, neemt het getjilp echter af.

6. Hoorbare communicatie

De Noorse ratten produceren communicatieve geluiden die mensen kunnen horen. Degenen die het meest worden gehoord zijn tandenknarsen en bruxen die worden uitgelokt door geluk. Het geluid kan worden omschreven als een snel klikkend of zelfs brandend geluid dat varieert van de ene rat tot de andere.

7. Neofobie en exploratie

Noorse ratten zijn nieuwsgierig en willen graag nieuwe omgevingen verkennen. Na de kennismaking met onbekend voedsel verminderen de ratten hun voedselinname. Het aanvankelijk vermijden van onbekend nieuw voedsel en het later proeven ervan kenmerken voedselneofobie. In het geval dat het nieuwe voedsel niet gekoppeld is aan nadelige lichaamssymptomen, zullen de Noorse ratten meer eten.

8. Voortplanting en ontwikkeling

De Noorse rat is polyandrogeen, wat betekent dat de mannetjes en vrouwtjes in een groep meerdere partners hebben. De geslachtsrijpheid van de vrouwtjes en mannetjes is respectievelijk vier maanden en drie maanden. Toch broeden de vrouwtjes meestal op jonge leeftijd, omdat concurrentie een rol speelt bij het uitstellen van de jacht op jonge kleine mannetjesratten.

Hoewel het broeden niet seizoensgebonden is, neemt het wel toe tijdens de warme maanden. De vrouwtjes worden normaal gesproken 18 uur na de bevalling oestrus en ze kunnen ongeveer zeven nesten per jaar krijgen. De vrouwtjes hebben een oestrusperiode van ongeveer seks uur waarin ze ongeveer 500 keer paren met verschillende concurrerende mannetjes.

9. Eetgewoonten/voedsel

De Noorse ratten zijn foerageerders en kunnen overleven op verschillende soorten voedsel. In één onderzoek werden in de maaginhoud van één rat meer dan 4000 verschillende voorwerpen gevonden. Dankzij dit vermogen hebben ze zich met succes over de hele wereld verspreid. In stedelijke gebieden voeden de Noorse ratten zich voornamelijk met weggegooid menselijk voedsel en in sommige gevallen worden ze plagen en voeden ze zich met gewassen op het veld en in kasten.

10. Slaapgewoonten en levensduur

De Noorse ratten zijn vooral ’s nachts en in de schemering actief. Onder menselijke begeleiding kunnen de ratten ongeveer vier jaar oud worden. In het wild hebben ze echter een levensduur van ongeveer twee jaar.

Lingoda